Ön çapraz bağ, diz ekleminde uyluk ve kaval kemiğini birbirine bağlayan, ve bu iki kemiğin birbiri üzerinde kayarak anormal hareketine engel olan önemli bir yapıdır. En sık olarak sportif aktiviteler (futbol, kayak) esnasında yaralanır. Trafik kazası, yüksekten düşme gibi travmalar sonrası da hasar görebilir. Ön çapraz bağ yaralanmasına neden olan olay ayny zamanda menüsküsler, yan bağlar ve kıkırdağında yaralanmasına sebep olabilir. Kadın sporcularda erkeklere göre ön çapraz bağ yırtığı daha sık görülmektedir.
Yaralanma esnasında dizde ani bir kopma hissi ile birlikte şiddetli bir ağrı ortaya çıkar. Bazı sporcular bağın kopma sesini duyabilirler ve o anda sıklıkla yere düşerler. Diz ekleminin içinde hızla gelişen kanamaya bağlı olarak şişlik meydan gelir. Sporcu müsabakayı bırakmak zorunda kalır. Ağrı ve şişliğe bağlı olarak dizde hareket kısıtlılığı meydana gelir ve topallama ortaya çıkar. Bazı sporcular dizlerinin yerinden çıkıp girdiğini hissedebilirler. O an için yapılması gereken şey dizi istirahata almak ve buz uygulamaktır. Ağrı kesici ve kas gevşeticiler kullanılarak semptomlar azaltılmaya çalışılmalıdır. İlk fırsatta bir sağlık kuruluşuna başvurmakta fayda vardır
İlerleyen dönemde bu şişlik ve ağrılar yerini özellikle ani dönme ve merdiven kullanma esnasında ortaya çıkan boşalma hissi ve güvensizliğe bırakır. Özellikle futbol, basketbol gibi temas sporları esnasında semptomlar çok belirgin hale gelir. Diz eklemindeki bu kontrolsüz hareketler ilk yaralanma esnasında olmasa bile ilerleyen dönemde kıkırdak ve menisküs yaralanmalarına sebep olabilir.
Çapraz bağ yırtığının tanısı koyarken hekiminiz yaralanmanın nasıl oluştuğunu sorguladıktan sonra, diz ekleminizi muyane eder. Sonrasında röntgen ve Emar filmleri ile tanıyı netleştirmeye çalışır. Bazı hastalarda tanıyı netleştirmek için anestezi altında muayene ve artroskopi (eklemin kamera ile muayenesi) uygulanabilmektedir.
Çapraz bağ kısmi ya da tamamen yırtılabilir. Kısmi yırtık hastalarda hiç semptom vermeyebilir ve yıllarca hasta çok büyük sıkıntı yaşamadan günlük aktivitelerine devam edebilir. Ancak tam yırtıklar özellikle genç aktif bireylerde günlük hayatı ciddi anda etkileyebilir. Aktif spor yapanlarda spora ara verdirecek kadar semptomlar ağırlaşabilir. Özellikle genç bireylerde, aktif çalışanlarda ve sporcularda çapraz bağ tamir edilmelidir. Bu işlemi kapalı yöntemle yani artroskopi ile yapmak mümkündür. Yırtık olan bağ dikilerek tedavi edilmez. Diz çevresinden geçen bir takım kirişler veya kadavradan elde edilen hazır bağlar kullanılarak hastanın çapraz bağına benzer yeni bir bağ oluşturulur. Uyluk ve kaval kemiği içinde açılan tünellerden geçirilerek bu yeni bağ, uygun pozisyonda sabitlenir. Ameliyat sonrası erken dönemde diz egzersizlerine başlanır.
Ön çapraz bağ tamirinde kullanılan greft ya hastadan alınan otogreft ya da kadavradan alınan allogreft şeklindenir. Otogreft amacıyla hastanın kendi uyluk kemiğinin arkasındaki hamstring tendonları yaygın bir greft kaynağıdır günümüzde en sık uygulanan tekniktir. İkinci sıklıkta diz kapağı tendonu kullanılarak yapılan patellar tendon tamirleri vardır ancak ameliyat sonrası diz önü ağrısı yapması nedeniyle kullanımı giderek azalmaktadır. Kadavra grefti (allogreft) de ön çapraz bağ yırtıklarının ameliyatlarında kullanılabilir. Ancak genellikle ilk yaralanma anında tercih mümkünse hastanın kendi tendonlarıdır. Bununla beraber tekrarlayan yırtıklarda yani revizyon ameliyatlarında veya çoklu bağ yaralanmalarında tercih edilmesi gereken yöntemdir.
Yaşlı, spor yapmayan veya aktif çalışma hayatına son vermiş hastalarda, eğer boşalma hissi oluşmuyorsa, cerrahi tedavi gerekli değildir. Fizik tedavi ile diz çevresi kaslar güçlendirilerek hasta günlük aktivitelerine kavuşturulabilir.
Bir diğer önemli konu çocuklarda ön çapraz bağ yırtıklarının tedavisidir. Daha önceki dönemlerde ameliyat esnasında açılan kemik tünellerinin büyüme kıkırdaklarını hasarlanmaması amacıyla, ameliyatlar çoğunlukla büyüme plakları kapanana kadar geciktirilmekteydi. Ancak son yıllarda bunun çok doğru olmadığı tedavi edilmeyen çapraz bağların çocukların dizlerinde erken kıkırdak ve menüsküs hasarına neden olduğunun görülmesi üzerine artık çocuk yaş grubunda da cerrahi tedavi ön plana çıkmaktadır.