PRP (Trombositten Zengin Plazma) nedir?
Trombositler kanda bulunan hücrelerden birisidir. Kanama bölgesine gelerek burada tıkaç oluşturup kanamanın durmasını sağlarlar. Aynı zamanda yara bölgesinde hızlı iyileşmeyi sağlayan birçok büyüme faktörü barındırır. Büyüme faktörü hedeflendiği alanda (doku iyileşmesi) özelleşmiş protein parçacıklarıdır. Bu protein parçacıklarının yaralanmış doku üzerinde iyileşmeyi sağlayıcı ve hızlandırıcı etkileri olduğu düşünülmektedir.
Hangi durumlarda uygulanır?
Trombositten zenginleştirilmiş plazma tedavisi olarak bilinen PRP, kıkırdak hasarlanmaları, kıkırdak aşınmaları, tendon ithihabı, topuk dikeni, spor yaralanmalarına bağlı kas ve bağ hasarında güncel olarak kullanılan bir yöntemdir. Belirlenmiş bir yaş sınırı olmamakla birlikte PRP uygulamasının başarılı olması için hasarlı dokuda iyileşme potansiyelinin olması gerekir. Örneğin; yaşlı ve kireçlenmenin ileri aşamasına gelmiş, eklem kıkırdak hasarının çok olduğu bir hastada PRP’den medet ummak akılcı değildir. Uzman hekim tarafından yapılacak uygun hasta seçimi oldukça önemlidir.
Nasıl hazırlanır ve uygulanır?
Bu yöntem özetle, hastadan alınan kanın özel bir tüpe konularak bir dizi işlemden geçirilmesi sonrası elde edilen trombositten zengin plazma kısmının, aynı hastaya enjekte edilmesi durumudur. Bu yöntemle, yaralı veya hasta bir dokuya kişinin kendi plazması yani büyüme faktörleri, konsantre olarak uygulanmış olur. PRP’ de yani trombositten zengin plazmada, normal plazmaya göre daha fazla büyüme faktörü salınır ve böylece normal yara iyileşmesine göre daha fazla sayıda kök hücre buraya gelir.
Uygulama öncesi hazırlık ve uygulama klinikte yapılır. İşlem ameliyathane ortamı gerektirmez. Uygulama öncesi hazırlık 30 dakikadan daha az sürer. Damarınızdan ortalama 10-20 ml. kan alınır. Yaklaşık 10 dakika santrifüj (yüksek hızda döndürme) yapıldıktan sonra kırmızı kan hücreleri ile plazma ve trombositler birbirlerinden ayrılırlar. Bu işlem sonunda plazmadaki trombosit miktarı, kandaki trombosit miktarına göre 2 ile 5 kat daha artmıştır. Elde edilen PRP eklem veya doku içine enjeksiyon şeklinde uygulanır. En sık uygulama şekli, bir iğne yardımıyla hedef dokuya enjekte edilmesidir. Başka bir uygulama yöntemi; jöle şeklinde hazırlanan PRP'nin ameliyat sırasında etki göstermesi istenilen bölgeye yerleştirilmesidir. Enjeksiyonun etkinliği için hazırlandıktan sonra 10 dakika içinde uygulanması gerekir.
PRP kaç seans uygulanır?
PRP enjeksiyonun sayısı konusunda fikir birliği yoktur. Tek enjeksiyondan yeterli sonuç alınamadıysa, birden fazla (2-3 hafta arayla) enjeksiyon yapmak gerekebilir. Fayda gören hastalarda PRP işlemi 6-12 aylık periyotlarla tekrarlanabilir.
PRP enjeksiyonu sonrası ağrı olursa ne yapmalı?
Enjeksiyon sonrası ağrı olması durumunda bu bölgeye soğuk uygulaması yapılır. İstirahat önerilir. Ancak ağrı devam ederse Asetominofen veya narkotik aneljezikler verilebilir. Nonsteroid antinflamatuar ilaçlar PRP enjeksiyonun etkisini azaltatacağından önerilmez. Hatta kortizon ve nonsteroid antinflamatuar ilaçlar enjeksiyon yapılmadan 7-10 gün önce kesilmelidir.
PRP’nin yan etkisi olur mu?
PRP bir ilaç değildir. Kişinin kendi kanı dışında başka bir madde içermez. Etkisi ilaçların aksine uygulandığı bölge ile sınırlıdır. Böbrek, karaciğer ve midede yan etkilere yol açmaz. Kortizon içermez.
PRP bir kan ürünü olduğu için, sadece kişinin kendisine uygulanabilir. Böylece hepatit, AIDS gibi hastalıkların taşınması riski ortadan kaldırılmış olur.